Mock TestSubjects

Class 8 Sanskrit Chapter 3 – डिजीभारतम्

Class 8 Sanskrit Chapter 3 – डिजीभारतम्

NCERT Solutions For Class 8 Sanskrit Chapter 3 डिजीभारतम् – जो विद्यार्थी आठवीं कक्षा में पढ़ रहे है ,उन सब का सपना होता है कि वे आठवीं कक्षा में अच्छे अंक से पास हो ,ताकि उन्हें आगे एडमिशन या किसी नौकरी के लिए फॉर्म अप्लाई करने में कोई दिक्कत न आए . इसलिए आज हमने इस पोस्ट में एनसीईआरटी कक्षा 8 संस्कृत अध्याय 3. (डिजीभारतम्) का सलूशन दिया गया है जोकि एक सरल भाषा में दिया है . क्योंकि किताब से कई बार विद्यार्थी को प्रश्न समझ में नही आते .इसलिए यहाँ NCERT Solutions For Class 8 Sanskrit Ruchira Chapter 3. Digibhartam दिया गया है. जो विद्यार्थी आठवीं कक्षा में पढ़ रहे है उन्हें इसे अवश्य देखना चाहिए . इसकी मदद से आप अपनी परीक्षा में अछे अंक प्राप्त कर सकते है. इसलिए आप Ch .03 डिजीभारतम् के प्रश्न उत्तरों ध्यान से पढिए ,यह आपके लिए फायदेमंद होंगे.

Class 8
Subject Sanskrit
Book रुचिरा
Chapter Number 3
Chapter Name डिजीभारतम्

NCERT Solutions For Class 8 Sanskrit Chapter 3 डिजीभारतम्

अभ्यासः (Exercise)

1. अधोलिखितानां प्रश्नानाम् उत्तराणि एकपदेन लिखत
(निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर एक पद में लिखिए)

(क) कुत्र “डिजिटल इण्डिया” इत्यस्य चर्चा भवति?
(ख) केन सह मानवस्य आवश्यकता परिवर्तते?
(ग) आपणे वस्तूनां क्रयसमये केषाम् अनिवार्यता न भविष्यति?
(घ) कस्मिन् उद्योगे वृक्षाः उपयुज्यन्ते?
(ङ) अद्य सर्वाणि कार्याणि केन साधितानि भवन्ति?
उत्तराणि-
(क) सम्पूर्णविश्वे,
(ख) कालपरिवर्तनेन,
(ग) रुप्यकाणाम्,
(घ) कर्गदोद्योगे,
(ङ) सङ्गणकनामकेन यन्त्रेण।

2. अधोलिखितान् प्रश्नान् पूर्णवाक्येन उत्तरत
(निम्नलिखित प्रश्नों के उत्तर पूर्ण वाक्यों में दीजिए) ।

(क) प्राचीनकाले विद्या कथं गृह्यते स्म?
(ख) वृक्षाणां कर्तनं कथं न्यूनतां यास्यति?
(ग) चिकित्सालये कस्य आवश्यकता अद्य नानुभूयते?
(घ) वयं कस्यां दिशि अग्रेसरामः?
(ङ) वस्त्रपुटके केषाम् आवश्यकता न भविष्यति

उत्तराणि-

(क) प्राचीनकाले विद्या श्रुति परम्परया गृह्यते स्म।
(ख) सङ्गणकस्य अधिकाधिक प्रयोगेण वृक्षाणां कर्तनं न्यूनतां यास्यति।
(ग) चिकित्सालये उपचारार्थं रुप्यकाणाम् आवश्यकता अद्य नानुभूयते।
(घ) वयं ‘डिजीभारतम्’ इति अस्यां दिशि अग्रेसरामः ।
(ङ) वस्त्रपुटके रुप्यकाणाम् आवश्यकता न भविष्यति।

3. रेखाङ्कितपदान्यधिकृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत(रखांकित पदों के आधार पर प्रश्न निर्माण कीजिए)

(क) भोजपत्रोपरि लेखनम् आरब्धम्।
(ख) लेखनार्थं कर्गदस्य आवश्यकतायाः अनुभूतिः न भविष्यति।
(ग) विश्रामगृहेषु कक्षम् सुनिश्चितं भवेत्।
(घ) सर्वाणि पत्राणि चलदूरभाषयन्ते सुरक्षितानि भवन्ति।
(ङ) वयम् उपचारार्थं चिकित्सालयं गच्छाम।

उत्तराणि-
(क) भोजपत्रोपरि किम् आरब्धम् ?
(ख) लेखनार्थं कस्य आवश्यकतायाः अनुभूतिः न भविष्यति?
(ग) कुत्र कक्षम् सुनिश्चितं भवेत् ?
(घ) सर्वाणि पत्राणि कस्मिन सरक्षितानि भवन्ति?
(ङ) वयम् किमर्थं चिकित्सालयं गच्छाम?

4. उदाहरणमनुसृत्य विशेषण विशेष्यमेलनं कुरुत(उदाहरण के अनुसार विशेषण-विशेष्य का मेल कीजिए)

विशेषण                   विशेष्य 
 सम्पूर्णे                   भारते
 (क) मौखिकम्        (1) ज्ञानम्
 (ख) मनोगताः         (2) उपकारः 
(ग) टङ्किता              (3) काले 
(घ) महान्                (4) विनिमयः 
(ङ) मुद्राविहीनः        (5) कार्याणि 

उत्तराणि-

विशेषण                  विशेष्य 
(क) मौखिकम्         (1) ज्ञानम्
(ख) मनोगताः          (5) कार्याणि 
(ग) टङ्किता              (3) काले 
(घ) महान्              (2) उपकारः 
(ङ) मुद्राविहीनः      (4) विनिमयः 

5. अधोलिखितपदयोः सन्धिं कृत्वा लिखत(निम्नलिखित पदों की सन्धि करके लिखिए)

पदस्य + अस्य
तालपत्र + उपरि
च + अतिष्ठत
कर्गद् + उद्योग
क्रय + अर्थम
इति + अनयोः
उपचार + अर्थम्

उत्तराणि-
पदस्य + अस्य = पदस्यस्य
तालपत्र + उपरि – = तालपत्रोपरि
च + अतिष्ठत = चातिष्ठत
कर्गद + उद्योगे = कर्गदोद्योगे
क्रय + अर्थम् = क्रयार्थम्
इति + अनयोः = इत्यनयोः
उपचार + अर्थम् = उपचारार्थम्

6. उदाहरणमनुसृत्य अधोलिखितेन पदेन लघु वाक्य निर्माणं कुरुत

(उदाहरण के अनुसार निम्नलिखित पदों के लघु वाक्यों का निर्माण कीजिए)

यथा- जिज्ञासा = मम मनसि वैज्ञानिकानां विषये जिज्ञासा अस्ति।

(क) आवश्यकता —
(ख) सामग्री —
(ग) पर्यावरण सुरक्षा —
(घ) विश्रामगृहम् . —

उत्तराणि-

(क) आवश्यकता — अधुना आपणे रुप्यकाणाम् आवश्यकता नास्ति।
(ख) सामग्री — लिखिता सामग्री चिरकालाय सुरक्षिता भवति।
(ग) पर्यावरण सुरक्षा — पर्यावरण सुरक्षा जीवनस्य महती आवश्यकता अस्ति।
(घ) विश्रामगृहम् – – पथिकः विश्रामगृहम् प्रति गच्छति।

7. उदाहरणानुसारम् कोष्ठकप्रदत्तेषु पदेषु चतुर्थी प्रयुज्य रिक्तस्थानपूर्तिं कुरुत(उदाहरण के अनुसार कोष्ठक में दिए गए पदों में चतुर्थी विभक्ति का प्रयोग करके रिक्त स्थान की पूर्ति कीजिए) यथा- भिक्षुकाय धनं ददातु। (भिक्षुक)

(क) ………….. पुस्तकं देहि। (छात्र)
(ख) अहम् …………….. वस्त्राणि ददामि। (निर्धन)
(ग) ……… पठनं रोचते। (लता)
(घ) रमेशः …………. अलम्। (सुरेश)
(ड)……. नमः। (अध्यापक)

उत्तराणि-

(क) छात्राय पुस्तकं देहि।
(ख) अहम् निर्धनाय वस्त्राणि ददामि।
(ग) लतायै पठनं रोचते।
(घ) रमेशः सुरेशः अलम्।
(ङ) अध्यापकाय नमः।

डिजीभारतम् के बहुविकल्पीय प्रश्नोत्तर

अधोलिखित प्रश्नों के उत्तर के लिए दिए गए चार विकल्पों में से एक सही विकल्प का चयन करके लिखिए

1. ‘वस्त्रपुटके’ शब्दस्य किम् अर्थः?

(क) थैले में
(ख) वस्त्र में
(ग) जेब में
(घ) पैसे में
उत्तरम् – जेब में

2. ‘सुरक्षायाः’ विपरीतार्थक शब्दः किम्?

(क) शिक्षायाः
(ख) रक्षायाः
(ग) दिक्षायाः
(घ) असुरक्षायाः
उत्तरम् – असुरक्षायाः

3. सर्वत्र-ई-बैंकमाध्यमेन शुल्कं ………….. शक्यते।

(क) प्रदातुं
(ख) रक्षितुं
(ग) भक्षितुं
(घ) धनितुं
उत्तरम्- प्रदातुं

4. इति + अनयोः सन्धि कृत्वा

(क) इतऽनयोः
(ख) इत्यचयोः
(ग) इतीनऽनयोः ।
(घ) इतीनयोः
उत्तरम् – इत्यनयोः

5. कस्मिन्’ उद्योगे वृक्षाः उपयुज्यन्ते?

(क) संगणकोद्योगे
(ख) कम्प्यूटरोद्योगे
(ग) कर्गदोद्योगे
(घ) वृक्षोद्योगे
उत्तरम् कर्गदोद्योगे

6.’आदानम’ पदस्य विलोमपदम् अस्ति

(क) प्रदानम्
(ख) ग्रहणम्
(ग) सेवनम्
(घ) रक्षणम्
उत्तरम् – प्रदानम्

7. प्राचीनकाले विद्या कथं गृह्यते स्म?

(क) श्रुतिपरम्परया
(ख) संगणक परम्परया
(ग) पाठ्य परम्परया
(घ) मुख परम्परया
उत्तरम् – श्रुतिपरम्परया

8. ‘ज्ञान’ शब्दस्य षष्ठी विभक्ति एकवचनं अस्ति

(क) ज्ञानेः
(ख) ज्ञानस्य
(ग) ज्ञानाय
(घ) ज्ञानम्
उत्तरम् – ज्ञानस्य

9. ‘नूतन’ शब्दस्य विलोमपदम् अस्ति

(क) नवं
(ख) नवः
(ग) प्राचीन
(घ) पराचीनः
उत्तरम् – प्राचीन

10. ‘भवन्ति’ इति पदे का धातुः? .

(क) भव्
(ख) भव
(ग) भू
(घ) भवत्
उत्तरम् – भू .

11 ‘कुत्रापि यात्रा करणीया भवेत्।’ अत्र किम् अव्यय पदम्?

(क) कुत्रापि .
(ख) करणीया
(ग) यात्रा
(घ) भवेत्
उत्तरम् – कुत्रापि

12. ‘सुगमतया’ इति शब्दस्य समानार्थकपदम्

(क) आनन्देन
(ख) सौकर्णेण
(ग) प्रसन्नेन
(घ) सुन्दरेण
उत्तरम् – सौकर्णेण

I3. पर्याय पदानि योजयत

काले नवीन
कर्त्यन्ते वृक्षाणाम्
तरूणाम् छिद्यन्ते
नूतन समये

उत्तरम्
काले समये
कर्त्यन्ते छिद्यन्ते
तरूणाम् वृक्षाणाम्
नूतन नवीन

इस पोस्ट में आपको Class 8 Sanskrit ‘रुचिरा भाग-3’ Chapter 3 ‘डिजीभारतम्’ solution ncert class 8 sanskrit chapter 3 pdf mcq questions for class 8 sanskrit chapter 3 Class 8 Sanskrit Ruchira Chapter 3 डिजीभारतम्. अभ्यास प्रश्न Class 8 Sanskrit Chapter 3 Multiple Choice Questions Class 8 Sanskrit Chapter 3 Ruchira Digibhartam Question Answers NCERT Sanskrit class 8 chapter 3 डिजीभारत से संबंधित पूरी जानकारी दी गई है अगर इसके बारे में आपका कोई भी सवाल या सुझाव हो तो नीचे कमेंट करके हम से जरूर पूछें और अगर आपको यह जानकारी फायदेमंद लगे तो अपने दोस्तों के साथ शेयर जरूर करें

Join Our Whatsapp Group For Latest Update :

2 Comments

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *